Problemy włosowe XXII: czy włosy można odżywić?

Po przeczytaniu tytułu posta zapewne z automatu padła odpowiedź: "Oczywiście, że tak! Przecież widziałyśmy te wszystkie piękne przemiany!". Tymczasem sprawa jest bardziej skomplikowana ;). Zacznijmy od szkolnej definicji odżywiania.

Odżywianie - pobieranie przez organizm substancji potrzebnych do wzrostu, rozwoju tkanek i utrzymania funkcji życiowych. Sama ta definicja, pochodząca z lekcji biologii czy przyrody wskazuje na to, że proces ten dotyczy jedynie żywych komórek. Jak wiemy, we włosie żywe komórki posiada jedynie cebulka i to właśnie tą część możemy odżywiać poprzez dietę, suplementację oraz zewnętrznie, dzięki wcierkom i olejom. Tam zachodzą procesy, dzięki którym komórki przerabiają dostarczone im dobroci na swoje substancje budulcowe - nazwane zbiorczo metabolizmem. We włosowej cebulce odżywianie faktycznie zachodzi.

Jeśli chodzi o długość włosa, to tam możliwości faktycznego odżywienia nie ma żadnych. Włos na długości nie przeprowadza metabolizmu komórkowego (czyli, prosto mówiąc, swoistego procesu polegającego na tym, że substancje dostarczane komórka przerabia na to, co jest jej potrzebne) ni układu naczyń krwionośnych. Gdyby w tym rejonie zachodziły podobne procesy, to możliwe byłoby chociażby scalenie rozdwojonych końcówek, a jak wiemy (mimo tego, czym karmią nas reklamy) nie jest to możliwe. Każdy ubytek, powstały na długości włosa pozostaje tam aż do momentu jego ścięcia. Jest jedynie odpowiednio maskowany ;).

Na czym polega więc ta cała włosowa pielęgnacja: oleje, odżywki, maski, kremy, miksy, cuda na kiju? Po co to, skoro włosa na długości odżywić się nie da?

Sytuacja po raz kolejny nie okazuje się ani biała  ani czarna, tylko szara ;). Pielęgnacja włosów sprowadza się w praktyce do kondycjonowania i ochrony przed zniszczeniami. Ktoś mógłby powiedzieć, że w takim wypadku działanie na włosy olei i masek z dobrociami jest takie same jak silikonów. W istocie jest podobne.

Działanie olei, innych "dobroci" jak i silikonów na włosy polega na jednym - okluzji. Pozwala ona na (przy doborze odpowiedniego dla włosów oleju/silikonu/innego składnika) wygładzenie łusek, zmniejszenie ich mobilności (co ogranicza uszkodzenia w przyszłości) i powstrzymanie niekontrolowanej wędrówki wody z i do włosa (które są przyczyną 90% problemów z wyglądem włosów, m. in. puchu), zabezpieczenie włosa przed uszkodzeniami mechanicznymi, zaszpachlowanie ubytków.

Porównanie silikonów i olei jest ogólnie dość niefortunne ;). Obie te grupy substancji należą do emolientów, jednak ich budowa jest zgoła inna. Silikony są polimerami, tworzą powłoczkę na włosie, swoistą sieć, przez co nie są w stanie wniknąć nawet na tak niewielką odległość/głębokość, na jaką mogą dotrzeć oleje niewnikające. Z tego względu silikony łatwiej wypłukać/wymyć z włosa, zwykle przy jednym spotkaniu z odpowiednim myjadłem. Oleje okludują ("przywierają", "wnikają") lepiej niż silikony (bo nie są polimerami, nie tworzą sieci, jednolitej warstwy), jednak i one można z czasem wymyć z włosa. Przy długotrwałej, wieloletniej pielęgnacji trwałoby to jednak kilka miesięcy (a pielęgnacja musiałaby się sprowadzać do samego szamponu, bez doprowadzania wypłukiwanych składników z zewnątrz).

Dość długo myślałam nad dobrym, życiowym porównaniem działania silikonów i olei - chyba znalazłam ;). Wyobraźmy sobie klocek oheblowanego drewna owinięty folią i drugi, nasączony olejem. Co łatwiej usunąć - olej czy folię? ;).
 

Innym aspektem jest też to, że w czasie pielęgnacji włos rośnie, od samego początku zabezpieczony m. in. olejami "przed złem tego świata", przez co łuski nie są tak mobilne i sterane życiem jak włos wcześniej nieolejowany i dodatkowo innymi zabiegami podniszczony.

Wtedy w momencie, pielęgnacja olejowa trwa długo i całość włosów nie pamięta okresu przed olejowaniem, to ewentualne pogorszenie pojawi się jeszcze później po odstawieniu olei (i innych mazideł) i przejściu na całkowicie wypłukującą pielęgnację (sam szampon).

Witaminy i ekstrakty dostarczane włosom z zewnątrz pełnią jedynie funkcje kondycjonujące i wiążące wodę, w zależności od konkretnej substancji (ekstrakty czasem jeszcze koloryzujące), bo włos nie przeprowadza metabolizmu i nie może ich przerobić na to, co byłoby mu potrzebne ;).

Odżywienie we włosomaniactwie to skrót od stanu właściwej równowagi emolientowo-proteinowo-humektantowej, nie mająca nic wspólnego z definicją odżywiania ;).

Krótka puenta: dobrze dobrana pielęgnacja włosów to cudowna sprawa, ale nie odnawia "przedpielęgnacyjnego włosa" od samych podstaw, ogarnia jedynie nadmiernie rozbujane łuski, łata ubytki, ogranicza wędrówkę wody i zabezpiecza przed uszkodzeniami. To zwykle wystarcza (pomijając przypadki, gdy bez cięcia się nie obejdzie) by włosy wyglądały pięknie ;).